Eenvoudige aanwezigheid

Toen ik Baudouin Van Overstraeten in 2018 voor het eerst ontmoette, kon ik helemaal niet vermoeden dat hij me zou vragen om het werk van de vriendschappelijke bezoekers te coördineren. Nu heb ik dus, naast andere taken, het voorrecht ieder van die twaalf te ontmoeten en naar hen te luisteren. Ook mag ik deelnemen aan onze driemaandelijkse vormings en gespreksdagen in ‘Vogelzang’.

Zo zijn verhalen en woorden een deel geworden van mijzelf, maar ook manieren van zijn, van aanwezigheid, van kijken en luisteren. Zoals A., die me vertelde over de aanhouding van een man zonder papieren: ‘Geen papieren? Maar dan besta je niet!’ Ziet u het tafereel: die man en die twee politieagenten naast hun VW-combi? En G., die andere bezoeker, die me zei: ‘Wanneer ik iemand in een centrum ontmoet, geef ik hem een kleine opdracht, namelijk elke avond terug te blikken op zijn dag en er iets in te vinden dat hem deugd gedaan heeft: de glimlach van een bewaker, een zonnestraaltje of... ’s middags frieten!’ En F., die me tussen twee stille momenten toefluisterde: ‘Je hoeft geen schrik te hebben van de stilte. Je hoeft ze niet op te vullen. Je moet er gewoon zijn.’ Op een dag kreeg X. een telefoontje van een jonge migrant die in Groot-Brittannië was aangekomen. ‘Hij wilde me absoluut vertellen hoe opgelucht hij was, nu hij papieren had gekregen, al waren het maar voorlopige, maar toch Papieren! Hij mocht bestaan!’ En dan was er nog die andere bezoeker, die me zei: ’Die man, die vrouw, die gedetineerde, dat is de lijdende Jezus.’

PNG - 205.5 kio

Er ontbreekt iets aan die getuigenissen, namelijk de blik, de ogen van degenen die ze me hebben verteld. Telkens zag ik vreugde in die ogen. Misschien vindt u dat paradoxaal ten aanzien van de ellende die ze hebben leren kennen. Zelf konden ze bij het verlaten van het gesloten centrum natuurlijk zeggen: ‘Oef, ik ben tenminste vrij!’ Maar die vreugde die ik zag, was geen vorm van opluchting, doch veeleer de uitdrukking van een intiem en diep gevoel. Misschien is het echt wel dat, die uitstraling van de innerlijke mens, die voor de gedetineerden het kostbaarste teken blijkt te zijn van de eenvoudige aanwezigheid van een metgezel.

Jean-François van de Kerckhove
verantwoordelijke vriendschappelijke bezoekers