Jörg Gebhard over detentie
De rechten van uitgeslotenen doen gelden, is een constante in het professionele parcours van Jörg Gebhard, de nieuwe directeur van JRS Belgium. Van mensenrechtenorganisaties zoals het gelijkekansencentrum Unia en het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) of bij middenveldorganisaties zoals Integratiecentrum Foyer en Vluchtelingenwerk Vlaanderen, telkens neemt hij het op voor de rechten van mensen die in letterlijke of figuurlijke hokjes geduwd worden. Zijn achtergrond en ervaring zullen een grote steun zijn om de verschillende uitdagingen waar JRS tegen aankijkt vanuit verschillende perspectieven te kunnen bekijken en aanpakken. Zelf omschreef Jörg het gevoel om terug naar JRS te komen als “een beetje thuiskomen”.
De kern en kracht van onze missie om samen in waardigheid en wederzijds respect op pad te gaan, raakte Jörg al van bij de eerste kennismaking in het diepst van zijn hart. In zijn getuigenis – die hij schreef vóór hij directeur werd van JRS Belgium en zonder te weten dat JRS Belgium op zoek zou gaan naar nieuwe leiding – kan u lezen hoe onze aanpak hem duidelijk nooit los liet.
© Benoit Lannoo
‘Een gesloten detentiecentrum voor migranten is een plaats vol ellende, vol met de brokstukken van onvervulde dromen. Dat alles wordt nog verergerd door de gevangenisachtige leefomgeving. In 2008 bezocht ik voor de eerste keer zo’n plaats in België samen met JRS-bezoekers. Ik heb er tranen gezien. Ik heb hartverscheurende individuele verhalen gehoord en vragen om hulp die noch door mijzelf, noch door de bezoekers van JRS beantwoord konden worden. Maar ik heb menselijke warmte en open oren en harten ontmoet bij de bezoekers van JRS. Ik ontmoette wat ik elders miste: visie, gesteund en gedreven door een spirituele dynamiek. Later heb ik ook voor JRS Belgium gewerkt en ik koester deze ervaring met dankbaarheid en liefde: JRS Belgium heeft ervoor gekozen om te gaan waar niemand anders gaat, waar het moeilijk is om de omstandigheden te verbeteren en waar het bijna onmogelijk is om verdiensten te verwerven in de publieke opinie. De bezoekers van JRS Belgium ontmoeten migranten wanneer hun dromen onvervuld zijn. Ze ontmoeten hen op het moment dat het voor velen ondenkbare en ondraaglijke idee reëel wordt: terugkeer naar de ellende waaraan ze trachtten te ontsnappen. Bij deze donkere momenten is JRS Belgium aanwezig, klaar om deze personen te begeleiden in hun verdriet en uitputting. U bent niet alleen, wij dragen u, wij begeleiden u. Het is geen eenvoudige taak die JRS-Belgium vraagt van zijn detentie-bezoekers. Ik koester de momenten van elke stafvergadering die begint met een stilte, die toelaat zich te concentreren en de motivatiebronnen terug te vinden, ik koester de herinneringen aan de regelmatige stafretraites die gelegenheid bieden om over moeilijke momenten te spreken en geestelijke steun bieden, ik vergeet niet de zorg en het begrip die de bezoekers binnen het kleine team konden vinden voor hun moeilijke werk.
Er niet veel veranderd in het systeem van detentie van migranten. Detentiecentra zijn nog steeds gevangenisachtige inrichtingen waar mensen hun vrijheid wordt ontnomen enkel om administratieve redenen en zonder dat ze een misdaad hebben begaan. Het is een plaats zonder veel garanties om machtsmisbruik te voorkomen. Detentiecentra zijn duur en niet efficiënt in het bereiken van hun eigen gestelde doel: de terugkeer van migranten zonder legale verblijfsvergunning. Er wordt nog steeds te weinig moeite gedaan om echte alternatieven voor detentie te vinden en daarom is detentie niet datgene wat het volgens de EU-wetgeving zou moeten zijn: slechts een laatste redmiddel. Detentiecentra zijn een schande voor ons allemaal. JRS Belgium voelt deze schande. Daarom gaat het er nog steeds heen waar niemand anders heen wil.’
Jörg Gebhard,
directeur JRS Belgium