We Are Belgium Too
Sinds januari bezetten migranten zonder wettig verblijf, wier precaire situatie nog is verergerd door de gezondheidscrisis, de kerk Saint-Jean-Baptiste-au-Béguinage en de cafetaria van de VUB (Vrije Universiteit Brussel). In de nasleep van de gebeurtenissen heeft Sans-Papiers TV, een onafhankelijk medium dat is opgericht door migranten zonder wettig verblijf en dat dagelijks hun persoonlijke verhalen en moeilijkheden wil vertellen, de campagne "We Are Belgium Too" gelanceerd.
Met deze campagne willen mensen zonder wettig verblijf Belgen bewust maken van hun situatie en hen vragen solidariteit te betuigen door een petitie te tekenen. Ze willen 150 000 handtekeningen verzamelen; één voor elk van hen. Hun eisen? Geen "collectieve regularisatie", maar regularisatie op basis van duidelijke criteria en de oprichting van een onafhankelijke commissie om dit te doen.
Het feit dat deze campagne wordt gevoerd door migranten zonder wettig verblijf zelf geeft haar een grote legitimiteit. Hun doel om het publiek bewust te maken van hun situatie en hun leed, om het onzichtbare zichtbaar te maken, is ook het onze: de stemlozen een stem geven.
Onze bezoekers in gesloten centra ontmoeten dagelijks mensen zonder wettig verblijf die geen waardig leven leiden. Deze mensen leven in onze maatschappij. Ze werken, vaak hard, en hun kinderen gaan naar school. Ze zijn veerkrachtig en proberen het hoofd te bieden aan de vele uitdagingen. Toch hebben ze geen recht op sociale uitkeringen, noch kunnen ze legaal werken om in hun levensonderhoud te voorzien. Dit maakt hen onvermijdelijk afhankelijk van de welwillendheid van hun kennissen, geëngageerde burgers of verenigingen, maar ook kwetsbaar voor uitbuiting en overgeleverd aan de genade van mensenhandelaars. Daarom dringen wij aan op huisvesting en persoonlijke begeleiding voor deze mensen. Deze steun moet in een rustige context plaatsvinden: het gaat erom hun de ruimte en de tijd te geven, zodat zij de mogelijkheden die het wetgevingskader hun biedt, ten volle kunnen inschatten. Deze aanpak draagt volgens ons bij tot het herstel van hun vertrouwen in de autoriteiten en de migratieprocedures en helpt hen een duurzaam toekomstperspectief te vinden, van legaal verblijf in België of een ander land tot terugkeer. Dit is de essentie van ons project Plan Together, en wij dringen er bij de federale regering op aan zich hiervoor in te zetten; dergelijke opvang-, ondersteunings- en begeleidingsstructuren in het leven te roepen, zoals het in het regeringsakkoord staat.
Deze ondersteuning en dit advies op maat vinden plaats binnen een nauwkeurig omschreven wettelijk en regelgevingskader. Onze ervaring heeft ons geleerd dat veel mensen buiten hun schuld hun verblijfsrecht verliezen als gevolg van lange, ingewikkelde of onredelijk veeleisende migratieprocedures. Het heeft ons ook geleerd dat verzoeken om regularisatie via de humanitaire procedure vaak op willekeurige en weinig transparante wijze wordt behandeld. De verantwoordelijkheid van de overheid valt hier niet te ontkennen. In die zin onderschrijven we de vraag van migranten zonder wettig verblijf naar een beter kader voor deze regularisatieprocedure, door het opnemen van criteria in de wet of anderszins, en steunen we de vraag naar transparantie. We pleiten ook voor snelle en kwalitatief hoogstaande procedures, en voor de invoering van nieuwe verblijfsstatuten, bijvoorbeeld voor staatlozen of "niet-repatrieerbaren" (mensen die onmogelijk naar hun land van herkomst terug kunnen, bijvoorbeeld omdat ze een risico op foltering lopen), zodat de wet beter is aangepast aan de realiteit. Het verschijnen van het door de regering aangekondigde migratiewetboek is een goede gelegenheid om dit te doen.
De ontwikkeling van een gepersonaliseerde begeleiding, de aanpassing van de wetgeving aan de verschillende situaties waarin migranten zonder wettig verblijf zich bevinden en de vaststelling van een kader voor de humanitaire regularisatieprocedure zijn volgens ons de pistes die samen met het middenveld moeten worden verkend, zodat hun toekomst van mensen zonder wettig verblijf duidelijker wordt.